Veilige hechting als geheim ingrediënt van liefdevolle relaties

Vind jij relaties ook zo ingewikkeld?

Laat me je dan een geheimpje vertellen.

Iets dat geldt voor alle relaties. Die met je kind, met je hond, met je partner en zelfs de buren.

Het succes is primair afhankelijk van maar één ding.

In relaties gaat het over veilige hechting

Gokje: dat is waarschijnlijk niet het eerste waar je aan dacht. Je bent niet de enige. Veel mensen zijn zich niet bewust van het cruciale belang van hechting. En dat terwijl je het thema o-ve-ral tegenkomt. Luister maar naar laatste hit van John Legend. Lees een aardig boek. Harry Potter bijvoorbeeld. Of geniet van een excellente film, zoals Intouchables. Dan weet je waar ik het over heb. Op onbewust niveau dan. Wil je meer bewust worden? Dan zou ik verder lezen.

Als mensen niet genoeg beseffen dat hechting zo’n grote rol speelt in hun relatie, dan kunnen ze elkaar zomaar ‘kwijt’ raken. Meestal onbedoeld.

Waar gehakt wordt vallen spaanders, ook in relaties. Kwetsuren komen voor. Ze zijn onvermijdelijk. Mensen raken echter pas écht ver van elkaar verwijderd als ze de kwetsuur niet repareren. Als je niet repareert, dan gaat de relatie (op den duur) kapot. Zo simpel is het. Het is niet voor niets dat te veel huwelijken in scheiding eindigen.

Hoe het werkt? Ik leg het verderop in dit blog uit. Maar eerst: wat is veilige hechting eigenlijk?

Veilige hechting gaat over de emotionele verbinding die je hebt met elkaar

Je kan ook zeggen: hechting is liefde in actie. Jonathan Bowlby is de grondlegger van het onderzoek dat op dit gebied is gedaan. Hij werkte met de zogenaamde strange situation: een peutertje speelt met haar moeder in een kamer met een spiegelraam. Onderzoekers kijken hoe het kindje reageert als moeder even weg gaat. Bij gezonde, veilige hechting protesteert het kind tegen moeders vertrek door te huilen en haar achterna te lopen. Het gaat duidelijk in de stress. Kijk maar even.

Als moeder terugkomt wordt de breuk in de verbinding meteen gerepareerd. Het kind is heel snel gerustgesteld en gaat even later weer spelen.

De relatie met moeder voelt als een veilige thuishaven

Vanuit die basisveiligheid kan het kind zich optimaal ontwikkelen. Heerlijk de wereld ontdekken en regelmatig terugkeren om ‘bij te tanken’ bij moeder. Want die is altijd bereikbaar en beschikbaar. Ze heeft positieve aandacht voor het kind als het contact zoekt. Ze leeft zich in in de behoeften van het kind en komt daaraan zo adequaat mogelijk tegemoet. Ze benoemt met woorden wat het kind allemaal beleeft. Als de kleine zich pijn doet komt moeder snel om te troosten. Ze reageert en beschermt op een consistente manier. Het kind, klein en afhankelijk als het is, kan op haar rekenen. Moeder is de ‘veilige hechtingsfiguur’.

Het verlangen te hechten is aangeboren en niet kapot te krijgen

Hechten zit in onze biologie. Het gaat heel diep. Ook bij dieren.

Maar natuurlijk gaat er wel eens iets mis. Moeders zijn ook maar mensen. Ze hebben hun eigen sores, waardoor ze niet altijd even present zijn in het contact met hun kind. Ze kunnen druk zijn met hun baan, het huishouden of hun telefoon. Dat geldt ook voor vaders overigens. Soms zijn ze gewoon moe. Of ziek. En soms moeten ze dringend naar het toilet, nét als de kleine honger heeft. Life is hard.

Gelukkig gaan kinderen daar niet meteen kapot aan. Ook dat is aangeboren. Bij gezonde hechting kun je wel een potje breken. Kinderen nemen genoegen met ouders die het goed genoeg doen, die meestal beschikbaar, aanwezig, empatisch etc. zijn. Perfect hoeft niet. Dat scheelt.

De kwaliteit van de hechting die je met je ouders hebt gehad, bepaalt in hoge mate de kans om als volwassene succesvol te zijn in het onderhouden van goede relaties. Het geeft geen garantie, want relateren doe je tenslotte met z’n tweeën, maar de prognose is dan zeker gunstig.

Enig idee hoe je de hechtingsband met een dierbare kunt versterken?

Volgens psycholoog Gordon Neufeld heeft veilige hechting 6 fasen, oplopend van primitief naar verfijnd. Bij elke fase horen specifieke ‘hechtingssignalen’ die kunnen worden afgegeven. Als mensen hechtingssignalen uitzenden en ze worden door de ander ontvangen, dan spekken beiden de emotionele bankrekening van hun hechting. Wil je een rijk leven, dan loont het dus de moeite om regelmatig bij te storten.  🙂

Nabijheid
Hechting wordt in de basis bevorderd als je laat merken dat je bij iemand wil zijn. Als je altijd weg bent of geen tijd vrij wilt maken om elkaars gezelschap op te zoeken, dan wordt het niks. Bij intieme relaties ben je ook lichamelijk dichtbij. De arm om je heen, de knuffel die een mens zo goed doet. Of een heerlijke vrijpartij. Maar ook samen een spelletje doen of elkaar masseren laat nabijheid zien.

Overeenkomst
Is het je wel eens opgevallen dat, wanneer je een gezamenlijke interesse hebt (of dat nu voetbal, moderne kunst of motorrijden is) je meteen al een band hebt? Dat heeft te maken met de tweede fase van hechting. Je kunt hier gebruik van maken om de connectie te versterken. Samen naar de sauna, samen sushi eten. Je sluit het liefste vriendschap met mensen met wie je veel gemeenschappelijk hebt. Dat voelt veilig. Daarom letten jonge meiden op hoe ze zich kleden, hoe ze praten en hoe ze zich gedragen. Ze willen vooral niet uit de toon vallen. Ze willen juist…

Er bij horen (loyaliteit)
In deze fase van veilige hechting versterk je de band door iemand te laten merken dat je aan zijn kant staat. Dat hij bij de groep hoort, hoe groot of hoe klein ‘de club’ ook is. Dat je hem zult opvangen als hij valt. Een echte, betrouwbare bondgenoot (lees: veilige hechtingsfiguur) komt voor de zijnen op als het nodig is, zelfs als het eigen belang op het spel staat. Dat is goud waard.

Belangrijk gevonden worden
In deze fase van veilige hechting wordt iemand als het ware ‘gedragen’ door een dierbare ander, ook al is die ander niet letterlijk, fysiek aanwezig. Ieder mens verlangt er naar om gekoesterd en geaccepteerd te worden. Om speciaal te zijn voor iemand, al is het er maar één. Gewoon zoals je bent. Vanwege je eigen unieke zelf. Als je dat aan de ander laat weten, dan geef je een waardevol hechtingssignaal af.

Liefde
Gaat het nog dieper in de hechting dan is daar liefde. Liefde voedt ons tot op het bot. Zij beschermt ons tegen de grote boze buitenwereld. Dat hoef ik toch niet uit te leggen?

Gekend worden
De diepste fase van hechting is bereikt als je volledig open kunt zijn naar elkaar. Wanneer je elkaar je diepere gevoelens laat zien, zelfs je geheimen vertelt. Wanneer je iemand in vertrouwen kunt nemen, en weet dat je niet afgewezen zult worden. Elk mens heeft behoefte om ‘gevat’ te worden. We hebben daarvoor een ingebouwde ‘word-ik- gevat–detector’. Die laat je weten of je écht begrepen wordt, of niet. Iemand kan wel ‘ik begrijp het’  zeggen, maar soms wéét je gewoon dat het niet zo is. Ken je dat? En soms heb je met iemand maar een half woord nodig. Spreekt voor zich dat de band dan heel sterk is.

En wat nu als je de boel een keer verprutst hebt?

In elke relatie loopt een conversatie of omstandigheid wel eens uit de hand. Juist als je erg aan iemand gehecht bent kan die ander je flink pijn doen. En jij die ander. Maar als je er een gewoonte van hebt gemaakt om de emotionele bankrekening regelmatig aan te vullen dan staat je partner vrijwel altijd open voor reparatie. Je kunt oprecht sorry zeggen, een knuffel aanbieden, een bloemetje kopen, en vooral: op het voorval terugkomen en praten over wat er gebeurd is. Met zachte woorden en zachte gevoelens. Er zijn duizenden manieren om te repareren. Gebruik je creativiteit, of val steeds terug op de oude vertrouwde manier. Maar doe het! Ook al vind je het eng. Goed kunnen repareren bepaalt namelijk 85% van de slagingskans van je relatie. Da’s veel……

Meer lezen over hechting? Ik heb twee toppertjes voor je:

Houd me vast van Sue Johnson

Parenting without power struggles van Susan Stiffelman

Lees je deze blog online en wil je elke maand mijn blog ontvangen? Abonneer je dan op het maandelijkse e-zine

Vermijding als de belangrijkste oorzaak van psychische problemen (en de relatie met pesten)

Steeds meer mensen hebben last van angsten en depressieve gevoelens. Hoe komt dat toch? Wat maakt dat verslaving steeds vaker voorkomt? Wat drijft ons om ...
Lees meer →

Schaamte

Ik heb het mooiste beroep van de wereld. Echt. Dat ik mee mag kijken, voelen en denken in de persoonlijke wereld van een ander vind ...
Lees meer →

Pesten op de werkvloer, dat overkomt jou niet. Of toch wel?

Ze regeerde als een dictator over dat secretariaat. Terwijl ze officieel geen bal te zeggen had. Ongelofelijk. Toen ik eenmaal in haar web zat, was ...
Lees meer →

5 Liefdestalen om van Kerst ècht een feest te maken

Kerstmis. Iedereen gezellig en liefdevol met elkaar, prachtige versieringen, lekker eten, mooie muziek, cadeautjes, goede doelen. Met recht genieten van the spirit of Christmas… Of ...
Lees meer →

Hoe ‘over de streep’ gaan de wereld verbetert

Vorige week zag ik een engel. Nee, niet zo een met vleugels. Deze was van vlees en bloed. Sterker nog, ik zag er niet één. ...
Lees meer →

Wat George W. Bush ons leert over onveilige hechting(sstijlen)

‘Ze houdt gewoon niet meer van me.’ Ik zie de pijn in zijn ogen, volledig overtuigd van zijn gelijk. Terwijl ik zeker weet dat hij ...
Lees meer →

Trauma: hoe dieren verwerken en wat wij daarvan kunnen leren

Een flits in de achteruitkijkspiegel. Een BMW komt met een rotgang dichterbij. Dat was het dan, schiet het door haar heen, dit is het einde. ...
Lees meer →

Mildheid: 10 manieren om lief voor jezelf te zijn, of je dat nou verdient of niet

Deze week had ik zo’n dag. Zo eentje waarop je denkt: laat ze toch allemaal de rambam krijgen. Het gebeurt als je even niet oplet. Je ...
Lees meer →

Pesten: je gaat er heus niet dood van

Weg moet ze. Weg. Ze is te lelijk. Te saai ook. Ze voelt zwaar door het grote verdriet dat ze al zo lang met zich ...
Lees meer →

Hoe je als introvert je imago kunt opkrikken terwijl je toch jezelf blijft

Op een feestje zie je het meteen. Het verschil tussen de ene soort en de andere. Lisa staat altijd in het middelpunt van de belangstelling. ...
Lees meer →

Wat de zorgverzekeraar je niet vertelt: 5 tips om geld over te houden

Na de proefrit weet ik het zeker. Ik wil ‘m: een Tobato. Zalige wegligging. Trendy design. Lekker pittig, en toch veilig en zuinig. Ik loop ...
Lees meer →

Angst

Een gil. Ik kijk om. Een groepje mensen bij elkaar, rond een plek op het ijs. Snel schaats ik terug. Ik zie een zwart gat in ...
Lees meer →

Boos? Vertel je moeder dat ze naar de pomp kan lopen

Komt bij jou ook wel eens stoom uit je oren? Ook wel eens zó razend dat je zin hebt om te meppen? Ik heb dat ...
Lees meer →

Hoe je in no time een goeroe kunt worden

Je komt ze overal tegen. Online en offline, in allerlei gedaanten. Gladde Amerikanen die weten hoe je veel geld kunt verdienen. Zenmeesters die verlichting hebben ...
Lees meer →

9 gedachten over “Veilige hechting als geheim ingrediënt van liefdevolle relaties”

  1. Beste Renate,

    Wat raak je de spijker op zijn kop.
    Mooi hoe je de samenhang beschrijft, heel helder.
    Ik ervaar dit als een enorme eye opener.

    kleine kanttekening, hechting tussen vader en kind wordt vaak vergeten (vooral door mannen) maar is in deze tijd van veel scheidingen (rolvoorbeeld jongens) erg belangrijk.

    Dank je voor je mooie blog!
    Hans

  2. Goedemiddag

    Van eerste tot laatste zin uitgelezen: inzicht !!!!
    Nu weet je maar toe….wist je dit niet en
    dacht je dat er met jezelf iets mis zou zijn…..
    groet

  3. Interessant artikel Renate! Hier een boekentip die aansluit bij dit thema: Houd me vast, Sue Johnson.
    Groet Jan

  4. Dank jullie wel voor jullie fijne reacties! Het boek staat onder aan mijn blog al genoemd 😉 Leuk dat jij er ook aan dacht, Jan.
    Sue heeft trouwens recent een nieuw boek uitgebracht, dat heet ‘Laat me niet los’. En voor mensen die de hechtingskennis willen inzetten om van trauma te herstellen kunnen kiezen voor ‘Veilig verder’. Zij is echt een top auteur. Vind ik dan.

  5. petra kruijdenberg

    Hoi, wat een mooi schrijven over hechting Renate, als therapeut besteed ik met name aandacht aan het herstel van de hechtings-schade, zowel tussen ouders en kinderen als tussen ouders zelf (ten aanzien van eigen hechtingsgeschiedenis) en die van de partners. Een heel mooi boek hierover, en ook een echte aanrader vind ik: ” opvoeden doe je met je brein” van Hughes en Baylin, met heldere voorbeelden en uitleg hoe het daadwerkelijk werkt in ons brein.

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven