Vorige week zag ik een engel.

Nee, niet zo een met vleugels. Deze was van vlees en bloed.

Sterker nog, ik zag er niet één. Het waren er wel zestig.

Grote, kleine, dikke en dunne. Sommigen blij, anderen (een beetje) bang.

Net als ik.

Allemaal verschillend en toch hetzelfde.

Ik keek hen in de ogen en was verbijsterd door hun schoonheid.

En zij zagen mij. Ze zagen me écht. Mijn hart ging open.

‘Wat heeft jou hier naartoe gebracht?’ vraagt Rich, een van de trainers (engelen 😉 ).

Ik wil over mijn vermijdende hechting heen groeien

‘Oh’. Hij kijkt me aan, schijnbaar een tikkeltje verbaasd door mijn rechtstreekse antwoord. Ik weet waar ik voor ga. We gniffelen even samen, de hoofden dicht bij elkaar. Ik weet zeker dat hij precies begrijpt wat ik bedoel.

Het is juni 2014. Ik ben op de driedaagse workshop Being the Change. Een flinke groep volwassenen, de meesten 40+, gaan een ChallengeDay beleven. Toen we op de middelbare school zaten bestond het nog niet, maar het is nooit te laat om te herstellen van wat er ooit mis ging. Nu gaan we alsnog Over de Streep. Net als op tv.

We weten allemaal hoe het voelt wanneer  het vertrouwen wordt beschaamd. Iedereen herinnert zich wel momenten waarin hij werd afgewezen of er alleen voor stond. Vanwege de huidskleur, seksuele geaardheid, intelligentie, uiterlijk, gevoeligheid, familie, noem maar op. De onveilige hechtingsstijl die daaruit voort kan komen heeft veel invloed op hoe je je voelt over jezelf en hoe je je gedraagt in relaties. Door de tik die je hebt gekregen leef je je leven niet meer volledig. Je houdt jezelf in of je leeft jezelf uit in narigheid. En zo creëer je steeds weer opnieuw je eigen onveiligheid en doe je de wereld tekort.

Om te herstellen hebben we een correctieve ervaring nodig

Een correctieve ervaring laat je (weer) voelen hoe het is als de hechting veilig is. Ze appelleert aan een diep innerlijk, aangeboren weten van hoe het hoort te zijn in relaties. Het spreekt het vermogen aan om te vertrouwen en vertrouwd te worden. Ze overschrijft datgene wat ooit verkeerd liep en zet je weer terug op koers. Being the Change is zo’n correctieve ervaring. Aan het einde van dit blog vind je een Challenge in het mini.

Veilige hechting wordt gecreëerd door oogcontact te maken, samen gekke spelletjes te doen, in de groep te delen hoe het écht met je is. En ook door veel te knuffelen, elkaar emotioneel te steunen en de ander oprecht laten weten wat je in hem/haar waardeert, zodat je dankbaar bent hem/haar te kennen.

Klinkt als een warm bad, nietwaar? Klopt, maar een warm bad is niet alleen fijn. Het komt ook heel dichtbij en maakt oude pijn los. Wil je alle liefde binnen laten komen, dan is daar moed voor nodig. Voor herstel moet je uit je comfortzone gaan, de verdedigingsmechanismes afleggen en zelf het heft in handen nemen. Naar veilige hechting bewegen is simpel, maar absoluut niet gemakkelijk. Om eerlijk te zijn: het is vaak doodeng. Je loopt het risico afgewezen te worden. Daarom zijn die 60 engelen tegelijkertijd 60 helden.

Be the change you wish to see in the world

De bekende quote van Gandhi vormt een van de basisprincipes. Maak de wereld mooier door zélf een veilige hechtingsfiguur te zijn. Niet wachten op anderen, maar op een proactieve manier jezelf kwetsbaar durven opstellen. Er zijn al genoeg mensen die alleen hun buitenkant laten zien. Dat kan iedereen. Maar kennen we de ander dan? Van mens tot mens? Nee, en daar begint het al.

De uitdaging zit ‘m erin dat je ook je binnenkant durft te delen, door de zin ‘als je me echt zou kennen’ af te maken. Dan komen de angsten, de onzekerheden, het verdriet en de worstelingen. Zaken waarvoor je denkt je te moeten schamen. Dat waarvan je denkt dat je de enige bent.

Maar ook de dingen waar we blij mee zijn. Grootsheid, trots en triomf laten velen niet zomaar zien. Het is beter om bescheiden te blijven en ‘gewoon’ te doen. Zo willen we graag gezien worden in Nederland, voor alle veiligheid. Gek eigenlijk.

Als je me echt zou kennen…

Als je me echt zou kennen, dan zou je weten dat het leven ook bij mij een paar flinke klappen heeft uitgedeeld. In mijn ouderlijke gezin was het niet extreem onveilig. Ik ben nooit fysiek mishandeld. Mijn ouders hadden geen psychiatrische aandoeningen of last van ernstige verslaving. Er was geen scheiding en er ging niemand dood.

Ik werd, als enig kind, in de praktische zin, door mijn moeder goed verzorgd. Ze had alleen nooit geleerd om emotioneel op me af te stemmen. Als ik me niet goed voelde en wat support nodig had, dan werden mijn gevoelens meestal weggewuifd of gesust. Als ik iets fout deed werd het altijd benoemd en duidelijk afgekeurd. Als ik iets wel goed deed bleef het stil. Ik ben altijd blijven verlangen naar de goedkeuring van mijn moeder. Ook toen ik al lang volwassen was. Het geschenk van échte bewuste aandacht kreeg ik alleen van mijn vader. Maar hij was vaak weg voor zijn werk. Mijn ouders deden hun best, zoals de meeste ouders. Zo ben ik gevormd.

In de zesde klas werd ik, zachtaardig en intelligent als ik was, slachtoffer van pesterijen. Ik mocht er niet bij horen. Het sociale isolement, de eenzaamheid voelde als een hel. Ik betrok het op mezelf en dacht dat er van alles aan míj mankeerde. Omdat ik me schaamde vertelde ik thuis niks. Ik verwachtte dat mijn gevoelens, zoals gewoonlijk, toch niet ontvangen zouden worden. Ik moest het zelf zien te redden, dacht ik.

Dan maar alleen. Op mezelf kon ik wél vertrouwen

Zo werd ik een echte vermijder. De wereld voelde niet vriendelijk. In gezelschap stelde ik me voorzichtig en terughoudend op. Ik bleef altijd aan de zijlijn staan en zag hoe anderen het voor elkaar leken te hebben. Mijn stralende zelf hield ik verborgen onder heel veel beschermende lagen. Maar natuurlijk voelde dat óók niet goed. Alleen is maar alleen en bovendien:

Ik hou ontzettend van mensen

Net als anderen met een vermijdende hechtingstijl bleef ik, diep van binnen, verlangen naar verbinding. Dus begon mijn tocht van heling. Een doctoraal psychologie, NLP van voor tot achteren, systemisch werk, de Helende Reis van Brandon Bays, natuurgeneeskunde, EMDR, EFT, mindfulness. Overal haalde ik mooie dingen uit voor mezelf en zette flinke stappen. De therapeutische combinaties die ik maakte gaf ik volop door aan anderen, daar waar het aansloot. Vooral in mijn werk als therapeut was (en is) dat geweldig om te doen. De trainingen Being the Change en het vervolg Living the Change beschouw ik als het beste wat ik ooit geleerd en ervaren heb.

Nu jij. Zin in een mini-Challenge?

Een belangrijk onderdeel van veilige hechting is oogcontact. Ogen zijn de spiegels van de ziel en daarom is elkaar écht aankijken nogal intiem. Verliefden kunnen het urenlang doen. Een baby in de wieg voelt zich geliefd als er een vriendelijk gezicht verschijnt, vooral als het nodig is.

Ga maar eens na. Hoe vaak op een dag kijk je mensen écht aan? Ik bedoel, langer dan 1 seconde 😛 ? En hoe vaak vermijdt je het oogcontact, bewust of onbewust? Is dat wat je wil? Of zou je het liever anders doen? Ja? Neem dan de uitdaging aan en begin!

Ik heb een podcast voor je gemaakt waarin je de ervaring van ‘zien en gezien worden’ zelf kunt ervaren. Het is de vriendelijke ogen oefening. Hij duurt ongeveer 3 minuten. Probeer ‘m eens uit. Je zult ontdekken waar je staat op het gebied van hechting middels oogcontact. Veel plezier!

En?

Heb je de drie dingen die van de wereld een betere plek maken ontdekt? Of misschien wel meer dan drie? Dan weet je nu wat je kan doen. Ga je mee over de streep?